go back home!
Get Fluent CD-ROMs
CMC t-shirts
Welsh music
where to learn
cheat sheets
how to learn
Welsh song lyrics
teachers and courses
ratw
CMC news
short stories
interviews
features
weblogs
books
papers and magazines
audio
chat
join the CMC email list
keep updated
explore
links
who is Suw?
contact us
help us
give us money
press room
legal stuff
thanks!
     
 

Ynys, by Tony Ellis

Winner of the Eisteddfod Genedaethol Cymru’s
Cadair y Dysgwyr (Learner's Chair), Tony Ellis has been learning Welsh for six and a half years, and a member of the CMC email list for last two.

"I’ve studied fairly intensively," he says. "From the beginning I made myself do an hour of study a day, but this was necessary because we were living in Hertfordshire at the time. Now we live in a Welsh-speaking area of Wales, and have been here for 3 years."

Tony’s partner, Kim, won 2nd prize in one of the Learners' Competitions last year. Was that what prompted Tony enter the Cadair y Dysgwyr this year?

Tony Ellis and CMC's Suw Charman
Tony Ellis and CMC's Suw Charman

"Yes, that was a good incentive!" he says. "I've written amateur poetry in English before, so I though I'd give it a crack, even though it was in the Open category.

Was writing poetry in Welsh difficult?

"To be honest, I wrote the first draft in English, then wrote my Welsh version around that. I tried to write it in a literary style as much as I could. I read a lot of Welsh - often a novel a week - so I'm pretty familiar with literary forms. I also regularly contribute articles to our monthly "Papur Bro" in a literary style and without doubt that has helped my writing."

With the Eisteddfod being such a high-profile Welsh language event, how did it feel to win the Cadair y Dysgwyr?

"I felt immensely honoured, as it's an open competition for learners. It's quite an accolade, more than I had realised! And I never expected all the publicity that came with it!"

Does the future hold more Welsh-language poetry competitions?

"Will I try again? I guess so, but only if the ideas flow. I was lucky this time - a good idea came very easily."

 

Tony has kindly agreed to allow CMC to include his poem - so here it is!

Ynys

Môr o gyrff yn ymdonni,
Yn taranu ac yn penelinio'u ffordd
Trwy ras ddychmygol.

Plygir pob pen,
Troir pob coler i fyny
Rhag y brithlaw sydd yn chwilio am bob un gwendid
Ac yn treiddio pob hollt,
Wedi'i yrru fel y mae gan wynt main.
Dyma'r eneidiau colledig wedi lapio amdanynt yn gynnes
Rhag trais hyrddwyntoedd Ionawr,
Sydd yn gafael yn hetiau diamddiffyn ac yn wynebau tyner,
Gan grafangu'n wyllt ym mroc môr ddoe.
Dyma'r ysbwriel - wedi'i daflu o bocedi di-ri
Sydd heddiw yn chwyrlïo o gwmpas mewn corneli diwarchod.
Mae'n llenwi gyda'r llanw dynol
Ar hyd ei balmant digysgod.

Fe'u gyrrir,
Fe'u teflir
Dan lach dyheadau wedi'u dal am hir
Am fargeinion ac eiddo;
Maent yn codi fel gwenyg brigwynion
Sydd yn dygyfor yn forynnau
Dan orfod cynnwys haeddiannol eu hannwyl waledi,
A'r dyfarniad y daw hapusrwydd o boced ysgafnach;
Fel ewyn y don
Maent yn tyrfo a thorri yn ddidostur
Ar balmant y glannau.

Glannau palmantog, llwydion,
Cyn llwyded â'r wynebau, a amddifadir o olau'r haul;
Gwag o unrhyw ddisgleirdeb,
O unrhyw optimistiaeth neu obaith,
Gwên, hyd yn oed.
Dim ond y penderfyniad di-ildio
A ysgythrir ar wynebau gwachul y llanw cynyddol.

Uwchben y baw a'r felan,
Uwchben twrw lleisiau a pheiriannau
Clywir sgrechian cant o wylanod
Sy'n cylchdroi'n rhwydd mewn awyr ddiffrwyth,
Gan chwilio, gan hela;
Yr un mor awyddus am fargen
Maent yn deifio'r awyr
Gyda fflach o adenydd brithion
I lanio a dadlau'n swnllyd dros y nwyddau
A wasgarir wrth eu traed,
Cyn toddi drachefn i'r awyr lwyd.

A phrin i'w glywed,
Uwchben aderyn, creadur a'r elfennau
Dyna felodi, yn rhyfedd o ansoniarus
Sydd yn drifftio o ffliwt unig.

Wedi'i gwisgo mewn dillad annigonol ar ddiwrnod o'r fath
Mae hi'n siglo.
Nid yw ei llygaid ifainc yn gweld y môr,
Ond delweddau pell,
Gweledigaeth o gynhesrwydd a normalrwydd
A rheswm.
Mae ei throed yn tapio'r maen oer,
Y curiad wedi'i weld ond heb ei glywed;
Mae'n ynyswraig, wedi'i gadael mewn rhyw arwahanrwydd gogoneddus,
Yn anymwybodol yn ei byd ynysol.

Ynys wedi'i lleoli yng ngorffwylltra môr chwyrn,
Sy'n cynnig heddwch dros dro
A ysgubir gan y tonnau yn eu difrawder.

Ond mae’r diwn yn ddidrugaredd, didostur;
Mae'n ymgordeddu'n llechwraidd am gorneli
Ac i mewn i gilfachau'r meddwl.
Mae mor ddyfalbarhaol â'r glaw mân,
Cyn daered â'r p?ls o donnau sydd yn lledgyffwrdd ei byd.
Ond anwybyddir gan ei chi goddefgar
Sydd yn gorwedd wrth ei thraed,
Yn ddisymud, hydrin,
Ac yn ddifater ynghylch y gwylltineb o'i chwmpas.

Y tu hwnt i'r dyfroedd bas sy'n ymlusgo i lepian ei thraed
Mae'r tonnau'n cyfuno a rhedeg efo'i gilydd,
Ysgwydd yn ysgwydd;
Unedig, ond nid yn yr ysbryd.
Mae pob un yn wahanol i'w gymydog,
Yn annibynnol, yn ddidaro,
Yr un mor ynysig.

Gan wthio ymlaen, gan gael eu hysgubo ymlaen,
Mae pob un yn brwydro i gadw ei ben yn uwch na'r lleill,
I gadw ei le.
Maent yn mynd ar ras at y lan
- ond nid ei glannau hi.
Does wiw croesi'r atol allanol,
Suddedig, hanner cuddiedig,
Sydd yn amddiffyn tir neb llonydd rhyngddynt.
Does wiw mynd yn rhy agos
Rhag ofn y bydd eu cydwybodau'n eu tynnu'n agosach,
Rhag y camgymrir eu haelioni am wendid,
Rhag cael eu hudo gan y gerddoriaeth.

Ond mae ambell un yn sgrialu'n lladradaidd i fyny'r tywod
I adael rhodd gloyw wrth ei thraed;
Carreg gron, cragen a olchir i'w glan
Cyn yn cilio ag ochenaid i'r dyfroedd,
Wedyn i ymsuddo i'r dyfnderoedd tywyll, anghyfeillgar
Lle mae'r llifoedd yn tynnu'n gryf.

Am ennyd - gwên,
Amnaid.
Rhyw gydnabyddiaeth o ddynoliaeth.
Ond dros dro yw'r olion traed hyn yn y tywod,
A gollir cyn pen hir i safnau môr oer, newynog.

Ac mae alaw anghyfarwydd i'w chlywed o hyd,
Heb ei hysgrifennu, hyd yn oed,
Yn dal i seinio'i hud
Sydd yn hudo'r diarwybod.
Yn ddiddiwedd y mae'n chwarae, nes y bydd y llanw'n cilio,
Ac wedi'i ymsefydlu yn ei byd ei hun,
Gwneith pob un, y caethion, a'r rhydd
- Oni wyddant pa un ydyn nhw? -
Ddychwelyd i'r lle hwnnw.

(Ffordd Mostyn, Llandudno. Ionawr 2002)

© Tony Ellis 2002, 2003

 

 

 
     

© suw charman 2002, 2003 unless otherwise stated

[Get Fluent] [CMC t-shirts] [buy Welsh music] [where to start] [cheat sheets]
[how to learn] [Welsh lyrics] [teachers and courses] [ratw] [CMC news]
[short stories] [interviews] [features] [weblogs] [books] [papers and magazines]
[audio] [chat] [join the email list] [keep updated] [links] [who is Suw?]
[contact us] [help us] [give us money] [press room] [legal stuff] [thanks] [home]


Legal warning notice: The material on this site is protected by copyright laws. Use of this site is strictly subject to our current terms which may change from time to time. Please also read our privacy policy and security statement.