| |
Beth yw’r
ots gennyf fi am Gymru? Damwain a hap, neu anffawd yw fy mod
yn rhan ohoni. A pwy ’da ni i fyny gobeithion newydd…
yn ddim mwy na babi mewn bedydd feddyliais i erioed y byddwn
i’n eiddo i genedl a llwyth mwy apathetic, di-asgwrn
cefn, ddisymwth. Beth yw’r ots os mai fin nos fan hyn
lladdwyd Llywelyn… dydw’i ddim yn cofio hyn, a doeddwn
i ddim o gwmpas pan reibwyd Tryweryn, a hwyl diniwad oed ‘Brad
y llyfra’ gleision’, yn ddim byd mwy na ‘stroc
o genius’ gan y Saeson.
Prin arwisgwyd
bonheddwr charlie yn ’69, daeth miloedd i ‘dre i
godi llaw, aeth y benwan i gilmeri… yn y niwl a’r
baw! Saunders, DJ, Valentaine: All this Welsh shit is a waste
of time. All this Welsh shit is a waste of time? Meddyliwch
am hasan yn nociau Gaerdydd, a gafodd o wahoddiad i dathliadau’r
Urdd? Mae’n hen bryd symyd yn ein blaen. A dyma ddeffro
‘ryw fora’ a gweld dyn nud a dall. A meddylias am
eliad a ydwi’n gall i ddi-ystyriol, miliynnau o eneidiau
gwych a rhanodd cyfoethogodd, dysgodd i ni i beidio a phlygu
a derbyn yr hyn sydd yn iawn i’r lleiafrif! Beth nawr
yw’d ddadl yngly^n â’r iaith? A’i brad
yw mynd a’r gân a’r gair, o amgylch y byd,
ac o stryd i stryd. "Un genedl, dwy iaith - one nation,
two languages". Yng nghanol Dafydd El, Rod Richards,
ar pwdl, a’r tipyn cymro yn yr "advert pot noodle",
oes gynna’ ni ddiddordab o gwbl, fel ‘udodd "Y
Tystion", mae Kosovo dal mewn lludw. A dyma di’r
pwynt ar ddiwedd y dydd, yw ein bod fel eneidia yn gwbl rhydd
i rannu, cyfoethogi, a dysu ein gilydd, i beidio a phlygu
i’r hyn sydd yn iawn i’r lleiafrif. (Plygu i’r
hyn sydd yn iawn i’r lleiafrif.)
"I have decided
on the name National Assembly for Wales, to stress that it
will be for everyone in Wales, English and Welsh speakers…
north, south, east and west… north, south, east and west…
everyone in Wales… everyone in Wales."
A rwan ble mae
Ron’o fachen Davies, wedi erlid yn rheibus gan gymdeithas,
scitzophrenig, anwybodus, am fod yn ddyn o gig a gwaed. Meddylich
chi am funud, pe bai Glydw^r yn hoyw? "Na fydda’
hynny ddim yn iawn o gwbl!" Yn 1536 meddianwyd y famwlad
mewn gloddest o hunan bwysigrwydd a brad! Dim ond llyfu tin
y "cwin", efallai’n debyg i ’99 pan estynwyd
llaw ir teulu breintiedig, nad oedd yn gysylltiedig mewn unrhywffordd
i’n cynulliad ni, y cachgwn gostyngiedig. A be am wahoddiad:
DI, RS a Gwynfor Evans… a’u hysbryd gonest, gobeithiol,
di-dor… aeth Dafydd Ap Gwilym am sesh mewn tafarn i chwilio
am hogan, ma’r meddylfryd yn bell o fod yn ysfa fodern.
A oedd o’n deffro bob bora yn "diolch i ddw bod
o’n Gymraeg", fel caethweision yr Arglwydd Penrhyn
ynglhwm wrth y graig… a dyma wnaeth nhw, deffro rhyw
fora a gweld dyn mud a dall, a meddwl am eiliad, a ydyn nhw’n
gall i ddi-ystyru miliynna’ o eneidia gwych, a ranodd,
cyfoethogodd, dysgodd i ni i beidio a phlygu a derbyn yr hyn
sydd yn iawn i’r lleiafrif… ma’n hen bryd deffro.
|
|
