go back home!
Get Fluent CD-ROMs
CMC t-shirts
Welsh music
where to learn
cheat sheets
how to learn
Welsh song lyrics
teachers and courses
ratw
CMC news
short stories
interviews
features
weblogs
books
papers and magazines
audio
chat
join the CMC email list
keep updated
explore
links
who is Suw?
contact us
help us
give us money
press room
legal stuff
thanks!
     
  Dererro
gan Debs Prowse

Nhw yw'r band a wnaeth eu ffordd i Bandiau Cymreig Wythnosol ar gair technegol, ond ers camarwainodd eu cwmni recordiau, Big Noise Recorders, ni i gyfweld Derrero am ein rhifyn cyntaf mwy na tair blynedd yn ôl, mae'r band wedi dod yn osodyn cadarn ar stereo Bandiau Cymreig Wythnosol, heb sôn am yn ein calonnau. Wedi mwydro? Dylech chi fod...

Efalli dylwn i ebsonio. Dych chi'n gweld, mewn gwirionedd dydy Derrero ddim yn Gymry. Furffion nhw yn yr un colleg celf yn Falmouth a fynychodd Pete Fowler, (roedd e cwpwl o flyneddoedd uwchlaw nhw), symudodd y bechgyn Derrero - Dave, Andy ac Ash - i fyny i Gaerdydd wedi Andy benderfynnu dilyn ei gariad Mary pan aeth hi i astudio mewn ysgol ffilm yn Newport.

Wedi BCW gamddeall ychydig mewn sgwrs deleffon, mae'r band yn cael ei ystyried yn gymain o ran o'r sîn Cymreig â unrhyw fand arall o Gaerdydd. Wrth gwrs, oherwydd dan ni'n gwybod beth dan ni'n gwybod nawr, dylen ni fod yn dweud i Derrero i bisio bant ond allwn ni ddim gwneud hynny, ti'n gweld, oherwydd maen nhw'n rhy... wel, maen nhw'n rhy dam da, yn y bôn. Mae eu pop llweygus-ond-hollol-hygyrch, cytûn, dim-neb-synnwyr-hiwmor yn annhebyg i unrhywbeth sy'n cael ei gynhyrchu gan fandiau Cymreig eraill; gellir maddau rhywun am feddwl fod yr uchod yn disgrifio y Super Furry Animals neu Gorky's Zygotic Mynci, ond mewn gwirionedd, mae Derrero yn swnio dim bid fel rhain ychwaith. Efalli byddai cymariethau Teenage Fanclub yn fwy cywir, ond yn benodol yng Nghymru, yn wir, mae'r swn Derrero yn unigryw.

Y tro cyntaf cyfweldon ni Derrero, roedd Emma ac minnau yn meddw gaib yn eistedd ar y cwrbyn tu allan y Red Eye yn Islington, gogledd Llundain, ac trodd y sgwrs i ganolbwyntio esgidiau platfform, medd-dod a pryfed cop. Y tro yma, beth bynnag, sicrheues i'r sobrwydd o fy hunan (a'r band) pan cwrddes i Dave, y chwareuwr bas, ac Andy, y canwr/drwmiwr am sudd oren tu allan tafarn yn Camden cyn iddynt chwarae eu gig NME yn Y Monarch in May. Tra bod Dave yn cael y diodydd, mae Andy a minnau yn siarad am slotiau cefnogi diweddar Derrero gyda'r SFA yn ystod cwpwl o gigs chwaraeon nhw i hyrwyddo eu halbwm diweddaraf, Mwng. Ydy Derrero wedi cefnogi y Furries o flaen?

"Ydyn, yn Yr Alban," medde Andy. "Eitha sbel yn ôl, i weud y gwir, rownd yr amser cafodd Radar ei ryddhau yn gyntaf, sy'n eitha sbel yn ôl," mae e'n chwerthin, "dwy flynedd, on' dyw e?"

"Roeddwn nhw'n gigs eitha bach iddyn nhw, ond neis." Mae e'n sylwi fy mod i wedi dechrau recordio yn barod, a mae e'n pwyntio at y recordydd tâp: "Yw e mlaen?"

Ydy, on' nadw i'n slei? Felly, mae Radar Intruder yn ail-rhyddhad, ydy e?

"Mae e'n ail-deilliad," mae Andy yn esbonio. "Dyna beth mae'n cael ei alw, sydd dim ond meddwl dyw e heb gael eu newid; dim ond mwy o gopïau ar silffoedd. Mae'n debyg fod e'n digwydd trwy'r amser, bandiau yn ail-rhyddhad yr un can. Yn y dechrau, roedden ni'n synnu pam - roedden ni'n dweud "yn siwr mae digon o stwff 'da ni i rhoi rhywbeth arall allan" ond mae e dal yn berthnasol oherwydd ei fod ar y albwm, ac mae e'n un o'r tiwniau mwyaf ennyd, felly dyna'r rheswm, dw i'n meddwl."

Pa gefnogaetheu eraill y mae Derrero wedi gwneud yn diweddar? Dw i'n cofio gweld eu enw ar uffern o lot o hysbysebion fel cefnogaeth am rhai bandiau ardderchog.

Mae Andy yn chwerthin. "Trienu nad oedd e'n uffern o lot! Wel, naethon ni ychydig o bethau, i'r rhyddhad o "Unstraighforwardtune". Cefnogon ni Sebadoh dwywaith, a Spinarama, y dyn cyn-Wedding Present, y prif ganwr, ei beth newydd. Ac wedyn Gorky's, dw i'n meddwl naethon ni mwy o gigs gyda nhw. Dan ni wedi chwarae gyda Gorky's eitha lot, syn stwff da i gyd.

"Dan ni'n edrych ymlaen at y daith Grandaddy," mae e'n parhau. "Dan ni'n gwneud tua wyth dyddiad o gwmpas Lloegr ac Yr Alban, dylai hynny fod yn wuch oherwydd dan ni wir i mewn iddo nhw.

Mae un o'r dyddiadau Grandaddy 'ma yn yr Electric Ballroom yn Camden Town. Dw i'n dweud wrth Andy oherwydd fy mod wedi bwy yn Camden am y trideg un mlynnedd, diwethad, galla i cofio dawnsio fy mh'nawniau Sul i ffwrdd fan 'cw pan roedd y lle yn roller disco yn y 70au a'r 80s.

Mae Andy yn chwerthin: "Od!"

Hefyd mae e'n farchnad dan do ar penwythnosau, ac maen nhw'n cynnal ffair recordiau yno, ac wedyn yn y nos mae e'n troi'n glwb a man cyfarfod cerdd. Mae e'n le aml-ddefnydd, dw i'n dweud wrth Andy.

"Felly, ti wedi gweld e mewn ei agweddau gwahanol? Felly tyfest ti i fyny yn Camden, a ti'n dal yma ?"

Mae Dave yn dychwelyd o'r bar ac mae'r cyfweliad yn parhau. Dwi'n gofyn pa mor dda mae rhyddhadiadau Derrero wedi gwneud ers y cyfweliad dwiethaf - dwi'n siwr fy mod wedi gweld enw'r band yn y wasg gerddoriaeth "parchus" ers hynny.

Andy: "Dan ni wedi cael mwy o syllw, on ydan ni? (?)"

Dave: "Ydyn, llawer mwy o sylw. Mae pobl wedi bod yn sylwi."

Andy: "Gyda Hall or Nothing, yn amlwg..." [swyddfa wasg y band, sydd hefyd yn gofalu am' y Manics, SFA, Stereophonics a Kylie Minogue].

Mae'n nhw'n gwmni gwasg da iawn, on ydyn nhw? (?)

Mae Andy yn nodio. "Ydyn, mae hynny yn eitha arwyddocaol yn wir, oherwydd roedden da ni bobl wasg da o'r blaen, neu yn honedig; roedden nhw'n gwmni mawr, ac roedd cwpl o bethau 'da nwh, ond nid gymaint â meddylion ni. Ond mae'n debyg roedd Caffy, a welodd ni'n cefnogi Patrick Jones yn y Water Rats, wedi eu syfrdannu, felly maen nhw wedi cymryd ni ymlaen am ychydig o arian i ddechrau, a mae nhw wedi gwneud llawer. Mae nhw'n wuch, mae'n ymddangos.

Sut cafodd Dererro y gig Patrick Jones?

Mae Andy yn esbonsio: "Ffoniodd Pat Big Noise a dweud, "bardd dw i, dw i eisiau gwneud rhywbeth sydd cynnwys cerdd hefyd," ac dw i'n meddwl daeth Ceri [un hanner o'r partneriaeth Big Noise] off y ffôn gyda fe sylwaeddoli'r ymhlygaidau o beth allen nhw wneud, ac yna meddylon nhw, ie, dyw e heb gael ei seinio a mae e'n frawd i Nicky Wire, felly aethon nhw amdano fe. Dw i'n meddwl ei fod e wedi bod yn werth y drafferth."

Os dw i'n cofio yn iawn, roedd canwr/gitarydd Derrerro, Andy, yn rhan o grw^p cefnogi Patrick nos hynny.

Dave: "Roedd e'n chwarae gitâr."

Andy: "Digon gwir, Ashley yn gweithio i rhywun arall eto! Mae e wedi chwarae da'r Gorky's ychydig hefyd.


Ar y gair, mae Ashley yn cyrraedd y dafarn

"Son am y diafol," mae Dave yn chwerthin. Mae Ash yn gwênu ond yn aros yn ddistaw trwy weddill y cyfweliad.

Dw i'n gofyn am arddangosfa diweddar cynhaliodd Derrero yng Nghaerdydd, sy'n cynnwys cyfraniadau o amryw gerddor ac arlunydd Cymreig, yn cynnwys Pete Fowler a canwr SFA, Gruff Rhys.

Sut naeth e ddigwydd?

Mae Andy yn esbonio: "Dim ond trwy ymarfer celf a cerdd ers coleg, ac eisiau arddangos rhywbeth, ac yna meddwl bod ni'n nabod llawer o bobl creadigol sy'n gallu cael eu cynnwys."

Oedd gwaith da chi i gyd yn yr arddangosfa?

"Cafodd Ash rhai darnau o farddoniaeth a dramau," medde Andy, "ac es i â ychydi o luniau a nes i set fach a stwff. Byddai Dave wedi gwenud darn, ond aeth e allan a cael chwalad da'r Gorky's"

Mae Dave yn chwerthin. "Es i allan gyda Gorky's yn lle gorffen fy llun! Ond adeiladodd Mary rhyw psygod papur mache a'u crogi nhw o'r nenfwd..."

Andy: "Pysgod mwy na bywyd! Mae tanciau pysgod da ni adre, a mae e wedi mynd mewn i'n isymwybod..."

Fyddwch chi gwneud mwy o arddangosfeudd?

"Efallai," synfyfyriodd Andy. "Cawn ni weld. Fydden ni ddim eisiau ailadrodd e, dim ond er mwyn gwneud hynny, a bod e ddim yn troi mas mor dda. Os yw e'n teimlo'n naturiol yna ie, yn siwr, a bydden ni cael perfformiwyr diddorol eto- aroswn ni a gweld."

Mae Mary, cariad Andy, wedi dod i mewn i'r band i chwarae allweddellau. Beth sbardunodd y penderfyniad 'na?

"Dw i ddim i weud y gwir," medde Andy. "Doedden ni ddim yn meddwl amdano fe, ymarfer oedd en ni, dw i'n meddwl, a..."

Mae Dave yn parhau: "Roedden ni'n recordio gyda hi, defnyddio hi ar allweddellau, a roedden ni eisiau gwneud hynny yn fyw yn hefyd oherwydd doedd da ni neb i chwarae. Roedd Mary yn hongian rownd yr rehyrslas eniwê, felly gofynon ni hi chwarae ychydig pa roedden ni'n ymarfer, ac mae wedi datblygu, ac nawr mae hi'n rhan o'r band."

Andy: "Roedd e'n gwneud llawer o synnwyr y pryd 'ny, oherwydd wrth recordio, roedden ni eisiau lledu tu hwnt i dri rhan a ychwanegu tameidiau, ti'n gwybod, ac roedden ni eisiau adgreu hynny'n fyw."

Roedd e’n symudiad ysbrydol, oherwydd mae allweddallau Mary yn rhoi rhywbeth ychwanegol i’r sw^n cyfangwbl. Dw i’n gofyn am duedd Mary i guddio yng nghefn y llwyfan yn ystod gigs.

"Mae hi’n ymlusgo ymlaen," mae Dave yn chwerthin.

"Mwyaf o’r amser mae e’n oherwydd fod y llwyfannau yn rhy fach," esbonia Andy.

Mae e bron fel petai hi'n cesio bod yn anweledig

"Efallai tipyn bach," mae Andy yn cyfaddef. "Dw i ddim yn meddwl gwelodd hi erioed ei hun fel perfformiwr cerddorol, felly mae e'n siwr i fod ychydig yn od."

Mae allweddellau Mary yn chwanegu aeddfedrwydd, bron, i beth mae Derrero yn gwneud. Mae Unstraightforwardtune - gyda ychydig draciau arall ar yr albwm diweddaraf ‘ma - yn ymlacgar iawn, wrth cymharu a’r stwff ar eu albwm cyntaf, a oedd yn eitha cyffrous mewn cymhariaeth i Fixation With Long Journeys.

Mae Andy wedi eu syny fy mod y’n cofio eu halbwm cyntaf eto.

"Ti dal yn cofio fe?" mae e’n gofyn. "Y peth gyda’r un cyntaf, roedd e’n teimlo eitha byw, mwy fel albwm byw. Ond ar y llaw arall, aethon ni'n eitha creadigol gyda fe, roedden ni’n eitha hapus gyda fe, ti’n gwybod, yn meddwl am syniadau cynhyrchiad ac ati. Ond sylwes fod Select wedi dweud taw'r albwm newydd oedd ein cyntaf felly mae e ychydig fel 'sa'r un cyntaf wedi ei ysgubo o dan y carped. Gobeithio bydd yr albwm nesa yn bod hollol wahanol yn cerddorol, eto, mae llawer o amswer wedi pasio.

Gyda’r gig dim ond mater o oriau i ffwrdd, dw i’n gofyn os ydy Derrero yn mwynhau chwarae yn llundain yn wir. Mae rhai cerddorion yn casáu fe, ac galla i weld pam; rhywsut mae torf Llundain yn fwy ffwdanus, llai bodlon i adael mynd a mwynhau eu hunain.

Dave: "Dw i’n ddim yn meindio, mewn gwirionedd. Roedd e’n arfer bod yn waith anodd, chwarae i neb mewn man cyfarfod bach, ond… mae e’n gwella. Yn arbennig pan ti’n cefnogi band mawr."

Ac gigs yn gyffredinol? Ti’n cael ymateb da wrth y gynulleidfaoedd?

Mae Andy yn oedi cyn ateb. "Dim yn wir. Dw i ddim yn gwybod, dan ni dal yn ceisio cael fanbase. Mae neb yn dod i'n gweld ni yng Nghaerdydd, mewn gwirionedd! Gobeithio byddwn ni’n gallu rhoi rhyw fath o daith ynghyd o man cyfarfod bach gyda bandiau o lefel tebyg yn fuan. Ti’n gwybod, meddwl ar y llinellau ‘ma efallai, am ein taith hunain, ond dan ni ddim yn siwr eto."

Byddwn i’n dychmygu fod cefnogi bandiau mawr yn helpu - sylwes i yn y gig Super Furry Animals yn Brighton fod pobl yn edrych ar Derrero yn iawn, talu sylw, clapio...

"Dan ni’n cael rhai achlysurol sydd wedi clywed ein stwff, sy’n beth cyffrous iawn," mae Andy yn derbyn.

"Mae e’n gwella" mae Dave yn ychwanegu.

Andy: "Mae e’n od, sut mae e’n gweithio, oherwydd gyda Terris dim ond un peth gwasg mawr ac maen nhw’n symud i fyny gêr yn hollol, mae e’n od. Dw i’n meddwl gyda ni, mae e’n fwy graddol."

Beth ydy digwydd am weddill 2000? Oes Derrero ynrhyw gynlluniau mawr?

"Dan ni eisiau recordio alwm arall eleni, yn obeithiol bydden ni'n eu orffen e cyn ddiwedd y flwyddyn," medde Dave.

A'r gobaith yw bydd yr albwm ‘ma yn ennill ychydig o sylw, ac efallai gwerthu ychydig o gopïau," mae Andy yn ychwanegu. "Gallai hynny arwain at daith eitha da o'n hunain."

Mae’r hanner arall o Big Noise, Greg Haver, yn ymuno ar y pwynt ‘ma. "Bydd taith Grandaddy yn helpu. Mae e’n taith bach da i'w wneud."

Dyna'r cysylltiad dw i’n eu hatgofio. Bydd ffan SFA yn mynd i weld Grandaddy oherwydd o’r cysylltiad teithio, a pan maen nhw’n gweld Gradaddy byddan nhw’n gweld chithau - mae e bron fel effaith knock-on.

Mae Andy yn cytuno: "Ie - ac mae cerddorion eraill yn eu hedmygu."

"Naethon nhw ddall allan am Derrero hefyd" ychwanegodd Gref. "Roedden nhw wir yn eisiau ni i gefnogi. Roedd yn rhaid i ni doi'r Bluetones i lawr i wneud e, achos oedden ni'n gwybod faint roed Grandaddy eisiau ni wneud eu taith nhw"

Gobeithio y bydd cymaint o ofyn am Derrero gyda cerddgarwyr ag sydd gyda bandiau eraill.

Mae Fixation With Long Journeys allan nawr, ar Big Noise Recordings.

     

© Debs Prowse 2001, 2002, 2003

[Get Fluent] [CMC t-shirts] [buy Welsh music] [where to start] [cheat sheets]
[how to learn] [Welsh lyrics] [teachers and courses] [ratw] [CMC news]
[short stories] [interviews] [features] [weblogs] [books] [papers and magazines]
[audio] [chat] [join the email list] [keep updated] [links] [who is Suw?]
[contact us] [help us] [give us money] [press room] [legal stuff] [thanks] [home]


Legal warning notice: The material on this site is protected by copyright laws. Use of this site is strictly subject to our current terms which may change from time to time. Please also read our privacy policy and security statement.